محمد مخبر از معاون اولی دولت رییسی کنار گذاشته می‌شود؟

سلام نو – سرویس سیاسی: حضور محمد مخبر به عنوان معاون اول دولت رییسی یکی از مسائلی بود که اندکی پس از اعلام حضور او در صحنه قطعی به نظر می‌رسید، این حضور آنقدر قطعی بود که برخی از امضا شدن حکم مخبر و نقش او در بستن کابینه سخن می‌گفتند. مخبر از سال ۱۳۸۶ تا امروز به مدت ۱۴ سال رئیس ستاد اجرایی فرمان امام بوده است، جایگاهی ارشد در مدیریت اجرایی کشور که با اقتصاد گره خورده است.

این سابقه اجرایی برای رییس دولتی که به جز دوره‌ای بسیار کوتاه در مقام تولیت آستان قدس رضوی سابقه مدیریت اجرایی نداشته است بسیار کمک کننده خواهد بود، به خصوص وقتی بدانیم رییسی به عنوان رییس دولت باید روی مسائلی مثل پرونده هسته‌ای و معادلات سیاسی داخل کشور هم تمرکز کند. محمد مخبر را می‌توان اسحاق جهانگیری اصولگرایان دانست؛ مدیر اجرایی کار راه انداز.

ویژگی دیگر مخبر، به خصوص در برابر دیگر نامزدهای معاون اولی، این بود که به خاطر فعالیت غیرسیاسی، دشمن و رقیب قابل توجهی در جریان اصولگرایی و حتی اصلاح‌طلبی نداشت. هیچ چیز برای دولتی که می‌خواهد نماد وفاق ملی باشد بهتر از این نیست. معاون اولی غیرسیاسی که مورد قبول همه باشد. نامزدهای دیگر معاون اولی مثل سعید جلیلی، علی نیکزاد و فرهاد رهبر نه تنها در بین اصلاح‌طلبان مقبول نیستند، بلکه مخالفانی جدی در بین اصولگرایان نیز دارند.

حضور مخبر در کنار رییسی در مراسم تحلیف و استقبالش از برهم صالح، رییس جمهور عراق نیز پروژه معاون اولی او را قطعی کرد، اما درست در لحظه‌ای که همه چیز تمام شده به نظر می‌رسید دو مشکل جدی پیش آمد.

اول از همه پروژه واکسن برکت با مشکل مواجه شد، مشکلی که تا اینجا مشخص نیست چیست. برکت مگا پروژه ستاد فرمان اجرایی امام بود و باعث شد نام مخبر بیش از پیش در بین مردم مطرح شود. این پروژه اساسا یکی از مصادیق کارآمدی مخبر بود و در این مدت حسابی مورد اشاره قرار می‌گرفت، اما به طور ناگهانی با مشکل مواجه شد. این مشکل آن قدر جدی بود که باعث شد سعید نمکی، وزیر بهداشت دولت دوازدهم، صراحتا بگوید: قرار نبود واکسن بیاوریم ما مجبور شدیم واکسن بیاوریم.

مشکل دوم مخبر اما از مشکل اول جدی‌تر بود و آن هم مربوط به پست‌های مدیریتی پسرش در یک هلدینگ بزرگ است. سجاد مخبر مدیر عامل و نائب رئیس هیات مدیره شرکت نسیم سلامت پاسارگاد است. بسیاری معتقدند عضویت او در هیات مدیره چنین شرکتی و مدیر عاملی آن جز به پشتوانه پدرش ممکن نبود، وگرنه چگونه ممکن است یک جوان سی و چند ساله در جایی مدیر عامل شود که چهره‌های چون مجید قاسمی، از روسای سابق بانک مرکزی و علی عبدالعلی‌زاده، وزیر اسبق مسکن و شهرسازی در آن حضور دارند.

هر چند در چند روز اخیر بانک پاسارگاد پاسخی در این زمینه داد، اما این پاسخ نتوانست بخش مهمی از طرفداران رییسی را قانع کند. بسیاری از چهره‌هایی که به واسطه عدالت‌خواهی و ضد فساد بودن رییسی از او حمایت کردند در حال فشار آوردن برای کنار زدن مخبر از جایگاه معاون اولی هستند. کار به جایی رسیده که حتی شاعری مثل علیرضا قزوه نیز صراحتا از رییسی خواسته از کسانی که فرزند و بستگانشان پست و مقام دارند استفاده نکند.

تاخیر رییسی در معرفی اعضای کابینه یا حداقل تاخیر او در معرفی مخبر می‌تواند از جدی بودن فشارها و تردیدهای رییسی حکایت کند، به هر ترتیب رییسی مایل نیست در همین روزهای اول یک چالش خود ساخته برای خود ایجاد کند. پیش از این قرار بود لیست کابینه دولت سیزدهم امروز تقدیم مجلس شود، اما حالا حرف از سه شنبه و چهارشنبه شده است. تاخیری که می‌تواند نشان از تغییرات جدی داشته باشد.

اهمیت معرفی یا عدم معرفی مخبر زمان مشخص می‌شود که بدانیم او رویکرد اقتصادی متفاوتی با فرهاد رهبر دارد و در صورت حضور مخبر در کابینه رهبر یکه تاز عرصه اقتصاد دولت سیزدهم نخواهد بود. آن طور که از اخبار بر می‌آید فرهاد رهبر مایل است با تیم اقتصادی و اجرایی دولت اول احمدی‌نژاد همکاری کند و مخبر تیم اقتصادی و اجرایی دولت دوم احمدی‌نژاد را ترجیح می‌دهد.

هر چند رویکرد مخبر و رهبر به اقتصاد به صورت کلان شباهت‌هایی دارد، اما رهبر به عنوان یک اقتصاددان احتمالا ظرافت‌های بیشتری را رعایت خواهد کرد، در حالی که مخبر به عنوان یک مدیر اجرایی بیشتر روی به ثمر رساندن پروژه به هر قمیتی تمرکز خواهد داشت.

باید صبر کرد و دید فشار طیف عدالتخواه اصولگرا و رقبای مخبر باعث حذف او از صندلی معاون اولی می‌شود یا رییسی با اعتماد به مخبر از او حمایت خواهد کرد؟ این دو راه در ابتدای دولت رییسی می‌تواند باعث روشن شدن نسبت او با برخی جریان‌های سیاسی شود، نسبتی که می‌تواند جنس چالش‌های دولت او را تعیین کند.