سلام نو _ سرویس گردشگری: همه ما کم و بیش از سلسله‌های تاریخی و ترتیب به قدرت رسیدنشان چیزهایی می‌دانیم؛ اما کمتر کسی است که بداند تاریخ ایران به این سلسله‌ها ختم نمی‌شود و قدمت این سرزمین کهن به دورانی پیش از اختراع خط می‌رسد.
با این که بخشی از تاریخ و گذشته این سرزمین را در کتاب‌های درسی خوانده ایم، اما از بخش اعظم تاریخ ایران بی اطلاعیم یا برای آگاهی، دسترسی به منابع کافی نداریم. اینجا است که موزه‌ها به داد افراد علاقه مند به تاریخ رسیده و آثار تاریخی به جامانده از دوره‌های مختلف را به نمایش می‌گذارند.
البته در هر شهر و روستای گردشگری موزه‌ای قرار دارد که به معرفی و نمایش آثار تاریخی می‌پردازد. اما این موزه‌ها تنها به آثار استخراج شده از آن منطقه اختصاص یافته‌اند و برای اطلاعاتی بیشتر از تاریخ ایران به موزه جامع تر، موزه ملی ایران مراجعه می‌شود که با گردآوری آثار از مناطق مختلف ایران به خوبی دوره‌های تاریخی مختلف را به نمایش گذاشته است.
سیر تاریخی جالب موزه ایران باستان
در سال ۱۲۹۵ بود که مرتضی قلی خان ممتاز الملک یکی از اتاق‌های مدرسه دارالفنون تهران را به فضایی به نام موزه تبدیل کرد و بیش از ۲۷۰ شی تاریخی را در آن گردآوری کرد.
پس از مدتی که حفاری‌های باستان شناسی آغاز شد (۱۳۰۶)، جای خالی فضایی تحت عنوان موزه به شدت احساس می‌شد و در نتیجه دستور ساخت موزه صادر شد. ابتدا این دستور در سال ۱۳۰۸ به آندره گدار فرانسوی ابلاغ شد تا نقشه ای شایسته برای موزه ایران طراحی کند.
این معمار فرانسوی با مطالعه سبک معماری ایرانی و با الهام از ایوان طاق کسری طرحی مطابق معماری و تاریخ ایران طراحی کرد.
این طرح در سال ۱۳۱۴ به معماران ایرانی حاج عباس قلی معمار باشی و استاد مراد تبریزی داده شد تا عملیات ساخت و ساز را آغاز کند و در نهایت پس از دو سال فعالیت، موزه ملی ایران مورد بهره برداری قرار گرفت.
مجموعه موزه ملی ایران از جاهای دیدنی تهران و دارای دو ساختمان مجزا است. ساختمانی که با آجرهای قرمز مشاهده می‌شود همان بنای است که معمار فرانسوری طرح آن را کشید و امروزه عنوان قدی‌می‌ترین موزه کشور را به خود اختصاص داده.
این ساختمان قدیمی به دوره پیش از تاریخ و دوره تاریخی اختصاص دارد و به نام موزه ایران باستان خوانده می‌شود. در سمت دیگر این ساختمان قدیمی، بنایی نسبتا تازه را مشاهده خواهید کرد. این ساختمان جدید در سال ۱۳۷۵ با طرحی الهام گرفته از سبک معماری ساسانی افتتاح شد. در این بنا به دوره اوایل اسلام تا دوران قاجار پرداخته و با نام موزه دوره اسلامی شناخته می‌شود.
موزه ایران باستان بنایی دو طبقه است. در طبقه اول موزه آثاری از دوران پارینه سنگی، دوران نو سنگی، مس و سنگ را خواهید دید. در طبقه همکف این بنا بازدید از عصر مفرغ و آهن شروع شده و با دوره هخامنشی و سلوکی ادامه یافته و در دوران پارتی و ساسانی به پایان خواهد رسید.
گنجینه با ارزش موزه ایران باستان
در موزه ایران باستان اشیای تاریخی به ترتیبت قدمتشان قرار گرفته اند. در واقع مسیری که برای بازدید در نظر گرفته شده است، از قدیمی ترین دوران به جدید ترین دوران می رسد.
قدیمی ترین اشیاء، مربوط است به دوران های مختلف پارینه سنگی. اشیاء سنگی این بخش، بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون سال قدمت دارند که نشانگر حضور انسان های اولیه در فلات ایران هستند.
هرچه جلوتر بروید از قدمت اشیاء کمتر می شود. به عنوان مثال ابزارهای سنگی مربوط به ۱۰ هزار سال قبل هم در این بخش قرار دارند.
آثار اقوام آریایی در فلات پهناور ایران به ویژه هنر برنز لرستان، نقوش نمادین مهرها، تدفین به صورت جنینی در تابوت های سفالی قیر اندود شده و کشف شده از تپه حسنلوی آذربایجان، قانون حمورابی، کتیبه ها و حجاری های دوران باشکوه هخامنشی به ویژه آثار اکتشافی از تخت جمشید، آثار یونانی، آثار دوران اشکانی، آثار ساسانیان و … مجموعه ای بسیار غنی از تاریخ و تمدن کشور را دور هم فراهم کرده اند.
در میان این آثار، آثار بسیار ارزشمند دیگری مانند مرد نمکی (یکی از مردان نمکی کشف شده از معدن نمک چهرآباد زنجان) هم دیده می شود.
آثاری که در موزه ایران باستان در معرض نمایش قرار گرفته اند، تنها گوشه ای از آثار و اشیایی هستند که در خزائن این موزه نگه داری می شوند. بسیاری از اشیای ارزشمند اکتشافی کشور، به دلیل کوچک بودن فضای موزه (زیرا این موزه در آن زمان و بر اساس حجم آثار اکتشافی زمان خودش ساخته شده است) در خزائن آن نگه داری می شوند.
موزه ایران باستان در مقایسه با موزه های مطرح دنیا، یکی از معدود موزه هایی است که اکثریت غریب به اتفاق آثار آن به طریق علمی و به همراه مشخصات تاریخی، محل کشف آن ها، گروه متخصص و باستان شناس و با آگاهی از لایه های مختلف تمدنی به دست آمده اند. در نتیجه آثار این موزه دارای هویت اند و هرکدام شناسنامه دارند.
نظرات