سلام نو – سرویس بین الملل: ترامپ سنگ آخر را برای زدن برجام برداشته و می‌خواهد با یک نشانه‌گیری دقیق هرآنچه از برجام باقی مانده را ویران کند. او بعد از شکست در جلسه شورای امنیت سازمان ملل، که ظاهرا انتظارش را نیز داشته، به وزیر امور خارجه آمریکا دستور داده تا به نیویورک برود و درخواست فعال سازی مکانیزم ماشه را به شورای امنیت بدهد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، اعلام کرد که واشنگتن روز پنج‌شنبه ۳۰ مرداد از سازمان ملل متحد خواهد خواست تا تحریم‌های این نهاد بین المللی علیه ایران را از سر بگیرد تا نه تنها تحریم‌های تسلیحاتی بلکه تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به جای خود بازگردد.
طبق مکانیسم ماشه که در قطعنامه ۲۲۳۱ گنجانده شده، کشورهایی که در توافق هسته‌ای مشارکت داشته باشند می‌توانند ادعا کنند که طرف دیگرِ توافق از تعهدات خود عدول کرده و به این ترتیب، بعد از طی یک فرایند حقوقی چهار مرحله‌ای که در مجموع ۶۵ روز طول می‌کشد، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازگردانده می‌شود.
آمریکا معتقد است به عنوان یکی از امضا کنندگان برجام حق استفاده از این مکانیزم را، با وجود خروج از برجام، دارد. در طرف مقابل ایران، چین، روسیه و اروپا معتقدند آمریکا چنین حقی را با خروج رسمی از برجام از دست داده است.
در این میان حتی اروپا که به وضوح خواستار کنترل وضع تسلیحاتی ایران و مذاکرات موشکی است گفته که با وجود عدم تمایلش به رفع تحریم‌های تسلیحاتی به آن چه در برجام آمده پای‌بند خواهد بود.
سخنگوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به صراحت اعلام کرد که با توجه به این که آمریکا از برجام خارج شده، دیگر عضوی از توافق هسته‌ای نیست و نمی‌تواند از «مکانیسم ماشه» استفاده کند. او تاکید کرد: از نظر ما آمریکا عضوی از برجام نیست و در هیچ فعالیت یا ساختاری که به برجام ربط داشته باشد، شرکت نمی‌کند.
حتی مشاور جو بایدن و جان بولتون، با وجود دو نگاه مختلف به سیاست خارجی، نیز این مسئله را تایید کردند. آنتونی بلیکن به عنوان مشاور بایدن گفت: کاخ سفید در (زمان) خروج از این توافقنامه، به معنای واقعی کلمه، عنوان بیانیه خود را «پایان دادن به مشارکت ایالات متحده در برجام» قرار داد.
جان بولتون نیز که اساسا تندترین رویکرد را نسبت به ایران دارد تایید کرد که آمریکا امکان استفاده از مکانیزم ماشه را ندارد و اصرار به استفاده از آن می‌تواند منجر به ضربه‌ای بزرگ‌تر به آمریکا در سطح جهانی شود و آن خدشه وارد شدن به ساختار حق وتو در شورای امنیت است.
اما اروپا در برابر اقدام آمریکا چه می‌کند؟ اروپایی‌ها هرچند در شورای امنیت رای ممتنع به درخواست آمریکا دادند ولی حالا دیگر نمی‌توانند نسبت به درخواست آمریکا بیتفاوت باشند و باید موضعی نسبت به آن اتخاذ کنند.
اروپا اگر بخواهد طرف آمریکا قرار بگیرد باید یک بی‌اعتباری عظیم برای خود را به جان بخرد و متزلزل شدن جدی جایگاه شورای امنیت را نیز قبول کند. در طرف مقابل اگر بخواهد با آمریکا مخالفت کند باید عواقب احتمالی آن در رابطه با خود ، به خصوص در صورت تمدید ریاست جمهوری ترامپ، را پذیرا باشد.
اروپایی‌ها در تلاشند تا میانه ماجرا را بگیرند و با تمدید محدود تحریم‌های تسلیحاتی ایران مشکل را حل کنند، اما این مسئله تا به حال عملی نشده. منابع دیپلماتیک اروپایی در پاریس به شرق الاوسط گفته اند که سه کشور اروپایی عضو برجام - فرانسه، بریتانیا و آلمان- هنوز ابزاری برای دفع آنچه آن‌ها «خطر قریب الوقوع» و تهدیدی برای روابط آمریکا و اروپا و نیز تضعیف شورای امنیت می‌دانند، پیدا نکرده‌اند.
ظاهرا اروپا به این نتیجه رسیده که ترامپ مایل است با نابودی برجام ایران را در مسیرگریز ناپذیر قرار دهد که بین مذاکره و فشار مطلق یک راه را انتخاب کند. در نتیجه ترامپ اساسا دیگر دنبال حل مسئله نیست، آن چنان که به درخواست پوتین هم جواب رد داد. حالا باید دید در این مسیر اروپا چه می‌کند؛ کنار آمریکا می‌ماند یا حفاظت از نظم بین الملل را انتخاب می‌کند؟
نظر شما