سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر: قصه توقیف فیلم های سینمایی قدمتی طولانی در تاریخ سینمای ایران دارد و قوانین سخت گیرانه ای چه پیش از انقلاب و چه پس از انقلاب برای اکران فیلم ها وضع شده است، اولین قانون مدون آثار سینمایی به ۹۰ سال پیش و سال ۱۳۰۹ باز می گردد که به صورت کلی فیلم ها با تایید بلدیه آن زمان اجازه اکران می یافتند.
قضیه توقیف فیلم قاعده مشخصی ندارد و حتی بعضی از فیلم با رعایت موازین و خط قرمزهای سینما دچار این مشکلات شده اند و در ۴ دهه گذشته از انقلاب فیلم های زیادی با داشتن پروانه ساخت و پروانه نمایش به طرق گوناگون و توسط ارگان های مختلفی و به شیوه های متفاوتی از قبیل به پایین کشیدن فیلم از پرده، سانسور و یا تحریم که توسط ارگان های مختلف دچار مشکلات توقیف شدند، از حوزه هنری که مکانی برای کمک به هنرمندان است این توانایی را دارد که فیلم هایی خاصی را تحریم کند و اجازه نمایش به آن فیلم ها در سینماهای خود ندهد تا دادستانی و تشکل های موجود از قبیل انصار حذب الله و ...
گاهاً بعضی از فیلم ها پس از چند از سال از توقیف و برطرف کردن مشکلات و سانسور و حذف سکانس هایی از فیلم مجدد اکران عمومی شده اند، در ادامه به بررسی و معرفی فیلم های توقیف شده پس از انقلاب خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید :
تاریخچه فیلم های توقیف شده سینمای ایران / صد سال سینما صد فیلم توقیفی / مجموعه اول
تاریخچه فیلم های توقیف شده سینمای ایران / صد سال سینما صد فیلم توقیفی / مجموعه دوم
21- در مسلخ عشق
سال تولید : 1369
نویسنده و کارگردان : کمال تبریزی
بازیگران : محمود بی غم، حسین یاری و ...
توضیحات :
این فیلم به دلیل ملاحظاتی در مورد جنگ ایران و عراق توقیف شد.
خلاصه داستان :
در دوره ای که بنی صدر فرماندهی کل قوا را به عهده دارد، محمود آیت، فرمانده یک گروه عملیاتی، در حمله گسترده‌ای علیه نیروها و مواضع دشمن شرکت میکند، آیت که به نحوه فرماندهی ارتش بدگمان است اطمینان دارد که در این عملیات، به دلیل آشفتگی در جبهه، کشته‌خواهد شد، گروه عملیاتی تحت فرمان او در محاصره دشمن قرار میگیرد و شکست می‌خورند و ...
22- شب های زاینده رود
نویسنده و کارگردان : محسن مخلباف
بازیگران : منوچهر اسماعیلی، مهرداد فرید و ...
شورای سانسور فیلم را مخالف اهداف انقلاب تشخیص داد و ۳۷ دقیقه از فیلم را حذف کرد و حتی بعد از این حذف‌ها، دولت همچنان به اتهام القای سرخوردگی ایثارگران، روابط آزاد جنسی و بی‌ثمری انقلاب با نمایش فیلم مخالفت کرد و متریال فیلم را توقیف کرد، این فیلم از سال ۱۹۹۰ به مدت ۲۶ سال فرصت نمایش در داخل و خارج از کشور را پیدا نکرد، تا اینکه در هفتاد و سومین جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۱۶ به نمایش درآمد.
فیلم به چند دلیل از جمله روابط باز میان زنان و مردان و علاوه بر آن حضور زنی که دو فرزندش را یکی در جنگ و دیگری را در مبارزه مسلحانه علیه جمهوری اسلامی از دست داده و دلایل خودکشی افراد در فیلم و …، توقیف گردید، این فیلم هیچگاه روی پرده را به خود ندید، اما نسخه‌های ویدئویی آن دست به دست گردید و بسیاری از علاقه مندان سینمای مخملباف موفق به تماشای آن گردیدند.
خلاصه داستان :
فیلم شبهای زاینده رود داستان زندگی یک استاد دانشگاه در رشته مردم‌شناسی و دخترش را در سه دوره قبل از انقلاب، زمان انقلاب و بعد از انقلاب روایت میکند، دختر استاد در بخش خودکشی بیمارستان کار میکند، جایی که هر لحظه کسانی را که خودکشی کرده‌اند، برای نجات می‌آورند و این بخش هیچگاه از خودکشی کرده‌ها خالی نیست، اما دلایل خودکشی کنندگان در قبل و بعد از انقلاب متفاوت است، یکی از خودکشی کرده‌ها عاشق دختر استاد میشود، به این امید که بهانه‌ای برای زندگی کردن بیابد، اما این عشق ناممکن است و ...
23- نوبت عاشقی
بازیگران : شیوا گرده، عبدالرحمان پالای، مندرس سامانجلار و ...
این فیلم در ترکیه فیلم برداری شده و به زبان ترکی ساخته شده است و با وجود حضور در جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۹ به اتهام ترویج سوسیالیسم جنسی توقیف شد و به نمایش عمومی در نیامد.
این فیلم ۳ روایت دارد
روایت اول : درباره پیرمردی است که گوشش سنگین است و درحال ضبط کردن صدای پرندگان در پارک، ناگهان متوجه میشود که زنی شوهردار به نام گزل با جوانی موبور رابطه دارد، پیرمرد به همسر (مرد مومشکی) زن اطلاع می‌دهد و مرد مومشکی جوان موبور را می‌کشد و زنش را زخمی میکند و سپس خود را تسلیم میکند و گزل خودکشی میکند.
روایت دوم : جوان موبور و زن (گزل) ازدواج کرده‌اند، گزل عاشق مرد مومشکی میشود و با او رابطه دارد، پیرمرد (روایت اول) متوجه شده و به جوان موبور اطلاع می‌دهد، جوان موبور می‌خواهد مرد مومشکی را از بین ببرد اما خودش کشته میشود و دادگاه مرد مومشکی را به اعدام محکوم میکند و گزل خودکشی میکند.
روایت سوم : مرد مومشکی و گزل ازدواج کرده‌اند، زن با جوان موبور رابطه عاشقانه دارد، پیرمرد متوجه میشود و به مرد مومشکی اطلاع می‌دهد، مرد مومشکی و جوان موبور با یکدیگر گلاویز می‌شوند، اما جوان موبور از کشتن مرد مومشکی امتناع کرده و حاضراست به دست او کشته شود ولی مرد مومشکی اسباب ازدواج گزل و مرد موبور را فراهم میکند و در آخر داستان، پیرمرد به جوان موبور اعتراف میکند که عاشق گزل بوده است.
24- ناصرالدین شاه آکتور سینما
سال تولید : 1370
بازیگران : عزت الله انتظامی، اکبر عبدی، مهدی هاشمی، محمد علی کشاورز، فاطمه معتمد آریا، ماهایا پطروسیان، داریوش ارجمند، جهانگیر فروهر، مرتضی احمدی، سعید امیر سلیمانی و ...
با عنوان فرعی روزی روزگاری سینما
میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی که در سفر به فرنگ به سر می‌برد در آرزوی ازدواج با معشوق‌اش آتیه پس از بازگشت است، او در سفر شیفته سینماتوگراف میشود، رنجوری مظفرالدین شاه او را نگران آینده سینماتوگراف میکند و از شاه کسب تکلیف میکند، شاه به فراشباشی سفارش میکند تا میرزا ابراهیم خان را نزد پسرش بفرستد ولی فراشباشی اشتباهاً او را نزد پدر شاه ناصرالدین شاه می‌فرستد! شاه قاجار که مخالف سینماست و خودش فیلم‌ها را سانسور میکند، عاشق یکی از هنرپیشه‌های داخل یک فیلم قدیمی میشود و برای آن که به معشوق برسد، حکومت را رها میکند و به دنبال سینما می‌رود.
25- بانو
نویسنده و کارگردان : داریوش مهرجویی
بازیگران : عزت الله انتظامی، خسرو شکیبایی، گوهر خیراندیش، فردوس کاویانی، حمیده خیرآبادی، سیما تیرانداز، فتحعلی اویسی، جلال مقدم و ...
مریم همسر محمود متوجه میشود که او برای پیوستن به زنی مطلقه قصد ترک و جدایی از وی را دارد، بانو پس از تنها شدن، جهت تسکین درد خود و برای یافتن همدم، کرمعلی باغبان همسایه و همسر بیمارش را به خانه مجلل خود دعوت میکند، فیلم، شرح احوال بانو است که با حضور مهمانان جدید در خانه خود، در ابتدا احساس خشنودی میکند، ولی به تدریج متوجه دزدی‌های قربان سالار که از خویشاوندان کرمعلی است و به واسطه او مهمان بانو شده است میشود، از هم پاشیدگی روحی بانو و نا بسامانی‌هایی که پس از ورود مهمانان رخ می‌دهد بانو را به سمت تصمیم جدیدش که تغییری در زندگی او به وجود خواهد آورد سوق می‌دهد، بانو که تجربیات جدید روحی را پشت سر گذاشته است در انتها همسرش را که برای جبران و عذر خواهی به سوی او باز گشته، ترک میکند.
26- آشیانه
سال تولید : 1372
نویسنده و کارگردان : اسماعیل براری
بازیگران : عزت الله رمضانی فر و ...
دومین فیلم سینمایی کارگردان و محصول شبکه دوم تلویزیون ایران است که در سال۱۳۷۰ به دلیل سوژه عشق، مهر توقیف خورد و قبل از نمایش آرشیو شد.
ماجرای تعطیلات تابستانی نوجوانی است به نام شکور که به نزد پدر بزرگ خود در روستایش برمی گردد و در طی این مدت حوادث و اتفاقات غیر منتظره ای برای او و دایی نوجوانش کرم بوجود می آید که او را به شناخت تازه ای از زندگی و جامعه پیرامونش می رساند.
27- آدم برفی
سال تولید : 1373
نویسنده و کارگردان : داوود میرباقری
بازیگران : اکبر عبدی، آزیتا حاجیان، داریوش ارجمند، مهدی فتحی، پرویز پرستویی، محمدرضا شریفی نیا، سیروس گرجستانی، شهره سلطانی و ...
آدم برفی فیلمی اجتماعی، کمدی که در سال ۱۳۷۳ ساخته شد این فیلم مدت ۳ سال توقیف و در سال ۷۶ اکران شد و پرفروش ترین فیلم سال شد.
فیلم دو داستان موازی را پیش برده و با هم تلفیق میکند، ابتدا مردی ایرانی به نام عباس خاکپور با بازی اکبر عبدی که برای گرفتن ویزای ایالات متحده به ترکیه رفته است اما موفق به اخذ ویزا نمی‌شود، از سوی دیگر زنی با بازی آزیتا حاجیان است که در ترکیه زندگی میکند و در هتل محل اقامتش کار میکند و نمی‌تواند به ایران بازگردد، عباس تصمیم میگیرد با پوشیدن لباس مبدل و به بهانه ازدواج با یک مرد آمریکایی ویزای آمریکا را بگیرد، اما رفته رفته با دیدن دنیا آزیتا حاجیان دلبسته او میشود و تصمیم میگیرد به ظاهر سابق خود برگردد و بالطبع فکر سفر به آمریکا را از سر خود بیرون میکند تا در نهایت با دنیا به ایران برگردد و ...
28- دیدار
نویسنده و کارگردان : محمدرضا هنرمند
بازیگران : مینا لاکانی، مهران مدیری، کیرمرث ملک مطیعی و ...
دوربین ژانت پطروسی، دختر دانشجوی عکاسی، هنگام عکس گرفتن از گل‌ها و گل فروشی‌ها در بازار به سرقت می‌رود، امیر ـ جوانی که به همراه پدرش باغ گل دارند و گل هایشان را در آن بازار می‌فروشند ـ دزد را تعقیب میکند و دوربین ژانت را پس میگیرد، امیر به بهانه گرفتن عکس‌های چاپ شده خود و پدرش که توسط ژانت گرفته شده‌اند، به سراغ این دختر مسیحی می‌رود و با جدی شدن رابطه، امیر از ژانت تقاضای ازدواج میکند، ولی ژانت تقاضای این پسر مسلمان را نمی‌پذیرد؛ ضمن این که پدر و مادر او نیز با این وصلت مخالفند، ماتیوس، برادر ژانت، به عنوان سرباز به جبهه می‌رود و اندکی بعد امیر نیز عازم جبهه میشود، ژانت که حالا به عنوان تنها فرزند خانه در مرکز توجه است، در یک بمباران هوایی پدر و مادرش را از دست می‌دهد، و به همراه ماتیوس که از جبهه برگشته، به شمال کشور نزد خانواده خواهر بزرگترشان می‌رود، ماتیوس که روحیه حساسی دارد و از مرگ والدینش از نظر روحی به شدت آسیب دیده، به بهداری ارتش منتقل میشود و ژانت در تنهایی سخت خانه خواهر، به امیر نامه می‌نویسد و موافقت خود را برای ازدواج اعلام میکند، امیر به سرعت مرخصی میگیرد و برای برگزاری مراسم به تهران می‌آید، پس از ازدواج، به رغم مخالفت خواهر بزرگتر ژانت و همسرش، امیر به جبهه برمی گردد و اسیر میشود، تا هشت سال بعد که امیر بازمی‌گردد، ژانت ـ که حالا گلاب خانم صدایش می‌زنند ـ پسر نوجوانی دارد و با وسعت دادن به گل فروشی کوچکشان، به صادرات گل نیز پرداخته است، سرانجام با بازگشت آزادگان به وطن، امیر نیز به خانه برمی گردد و ژانت که با فرزندش به استقبال او رفته، پس از سال‌ها دوربین به دست میگیرد و از پدر و پسر در کنار یکدیگر عکس میگیرد.
29- خلع سلاح
نویسنده و کارگردان : علیرضا داوودنژاد
بازیگران : محمدرضا داوودنژاد و ...
راضیه همسر معاون فرماندار یکی از شهرهای گیلان برای پرهیز از کشف حجاب به روستایی در دوردست پناه می‌برد، «آذری» معاون فرماندار، در تنهایی خود تدریجاً به رهبر نهضت آزادی نسوان تعلق خاطر پیدا میکند، آنها تصمیم می‌گیرند با هم ازدواج کنند، در همین زمان دامنه جنگ جهانی دوم به ایران می رسد و استان گیلان به اشغال قوای روس در می‌آید و این واقعه همه چیز را دگرگون میکند و ...
30- تحفه هند
بازیگران : اکبر عبدی، اسماعیل داورفر، حمیده خیرآبادی، شهلا ریاحی، حسین کسبیان، مرتضی احمدی، محمد ورشوچی، فرحناز منافی ظاهر و ...
حسن به خاطر بیکاری به هر کاری حتی دزدی دست می‌زند تا اینکه دایی او برایش چند محل مختلف کار پیدا میکند، اما حسن سر هیچ کاری دوام نمی‌آورد تا اینکه بالاخره حسن به عنوان شاگرد حجره حاجی به کار مشغول میشود و در همین هنگام به فرنگیس دختر آقای زمانی که از همسایگان حاجی است علاقمند میشود و ...
